Η Σύλλη ή Σίλλη Ικονίου και ο Ναός Αρχαγγέλου Μιχαήλ



 Μία κωμόπολη σε απόσταση οκτώ χιλιομέτρων, αποτελούσε προάστιο της πρωτεύουσας της Λυκαονίας, του  Ικονίου. Η Σύλλη  ήταν ονομαστή για την ευφυΐα των φιλόξενων και ανοιχτόκαρδων κατοίκων της, πολλοί από τους οποίους διέπρεψαν στο εμπόριο, για τα εντυπωσιακά ήθη και έθιμά της και για τις ενδιαφέρουσες λαογραφικές εκδηλώσεις της.
Το 19ο αιώνα ο πληθυσμός της είχε φτάσει τους 7.000 κατοίκους, είχε καταφέρει μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1924 να διασώσει το μοναδικό ελληνικό γλωσσικό της ιδίωμα. Η αιτία ήταν τα καινά και υπερφυσικά πού συνέβησαν με αποτέλεσμα οι  οθωμανικές αρχές επί σουλτάνου Αλαεδίν Α΄ να τις δοθούν προνόμια και ιδιαίτερη μεταχείριση, μεταξύ των οποίων και την ελληνοφωνία της, «διότι από το 1277 είχε απαγορευθεί η χρήση άλλης γλώσσας πλην της τουρκικής», επιπλέον να την καταστήσουν μοναστηριακή έκταση, βακούφι, αρχικά του Ναού του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και έπειτα και της Μονής του Αγίου Χαρίτωνος.
Ο Κύριλλος Στ΄ Οκουμενικός Πατριάρχης Κων/πόλεως, περιγράφει δύο ιστορικά γεγονότα που η υπερφυσικότητα τους αποτέλεσε τον αρχικό πυρήνα της μετέπειτα κωμοπόλεως Σύλλης ή Σίλλης Ικονίου.
   Όταν ο Αλαεδίν Α’ αποφάσισε να διορθώσει το μισοκατεστραμμένο τζαμί πού προϋπήρχε ήδη στο Ικόνιο, έδωσε εντολή οι πέτρες που θα χρησιμοπούνταν να μεταφερθούν από μία ερειπωμένη χριστιανική εκκλησία πού βρισκόταν έξω και δυτικά της πόλης.
Οι εργάτες, οι οποίοι προφανώς θα ήταν Ρωμιοί υποταγμένοι στην σουλτανική πλέον εξουσία, ονομαστοί χτίστες της περιοχής, ανέλαβαν την κατεδάφιση της ερειπωμένης εκκλησίας.
Φθάνοντας εκεί  και ξεκινώντας τις εργασίες συνέβη το εξής παράδοξο γεγονός.
Μόλις άγγιξαν τις εκκλησόπετρες, «φλόγες πυρός εξήλθον εξ αυτού και κατέκαυσαν τούς παρεστώτας» όπως αναφέρει ο Κύριλλος Στ΄.
Το γεγονός αυτό φόβισε όλους τους παρευρεθέντες, καθώς και τον ίδιο τον σουλτάνο, ο οποίος έδωσε αμέσως την εντολή να σταματήσουν τις εργασίες και  επτά οικογένειες Ρωμιών ορθοδόξων αιχμαλώτων, με ειδικά προνόμια όπως φοροαπαλλαγές, φορολογικές ελαφρύνσεις καί άλλα, να εγκατασταθούν γύρω από τον ναό «πρός περιποίησιν καί λυχναψίαν του» όπως αναφέρει ο Κύριλλος Στ΄.
Έτσι με τις αρχικές επτά οικογένειες των Ρωμιών και ενώ οι γύρω περιοχές είχαν ερημωθεί η περιοχή γύρω από την εκκλησία άρχισε να αναζωογονείται δημιουργώντας τον πρώτο οικισμό της Σύλλης.
2011 ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Η εκκλησία αυτή ήταν ο περίφημος Ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, κτισμένος από την Αγία Ελένη το 327 μ.Χ. όταν βρέθηκε εκεί καθ᾿ οδόν της προς τα Ιεροσόλυμα για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Ο ναός που σώζεται και που οι ντόπιοι τον ονόμαζαν «μεγάλη γκλησιά», λειτουργούσε ανελλιπώς μέχρι την Ανταλλαγή και πανηγύριζε κάθε χρόνο στις 8 Νοεμβρίου, ανακαινίστηκε πρόσφατα και αγιογραφήθηκε με την βοήθεια παλαιών φωτογραφιών που συνέλλεξε ο σημερινός δήμαρχος της πόλης και πρόκειται να παραδοθεί στο κοινό ως μουσείο.
Πέριξ του Ναού καί κάτω από τό έδαφος αρχαιολογικές ενδείξεις μαρτυρούν πώς στον χώρο αυτό, υπήρχε μοναστικός οικισμός.
Εικάζεται πώς εδώ κατοίκησαν κατά τον 7ο αιώνα, μοναχοί εκδιωγμένοι από τους Άραβες κατακτητές από τις ερήμους Φαράν και Σουκά της Παλαιστίνης.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ - ΜΟΥΣΕΙΟ
Οι λόφοι φέρουν όλοι ονόματα αγίων, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, Άγιος Φίλιππος, Αγία Θέκλα, Προφήτης Ηλίας και άλλα. Οι τελευταίοι κάτοικοι πριν την Ανταλλαγή έδειχναν τον βράχο στον οποίο πιάστηκε τμήμα του φορέματος της Αγίας Θέκλας όταν οι εχθροί της την καταδίωκαν στην περιοχή αυτή.
    Το δεύτερο σημαντικό και ταυτόχρονα υπερφυσικό γεγονός που συνέβη ήταν όταν ο υιός του Τζελαλεντίν Ρουμί, κυνηγώντας με το τόξο του κινδύνεψε να γκρεμιστεί από ένα πανύψηλο βράχο, στην  βάση του οποίου ήταν σκαλισμένη η  περίφημη Μονή του Αγίου Χαρίτωνος του Ομολογητή, καταγόμενου από το Ικόνιο και  ονομαστού κοινοβιάρχου στις παλαιστινιακές ερήμους κατά τον 3ο μ.Χ. αιώνα, όμως σώθηκε όταν ένας σεβάσμιος γέρος τον έσωσε κρατώντας τον από τα χέρια. Έκπληκτος παρεδέχθηκε όταν αντίκρυσε την εικόνα του Αγίου Χαρίτωνος στον ναό του Μοναστηριού, ότι αυτός ήταν ο γέροντας που τον έσωσε.  πατέρας του νεαρού, ο Τζελαλεντίν Ρουμί, σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, έκτισε ένα μικρό τζαμί στην αυλή της Μονής, όπου πήγαινε συχνά και προσευχόταν.
Πριν τα έργα
ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ
(Σήμερα η μονή έχει μετατραπεί σε στρατόπεδο και η είσοδος απαγορεύεται)
   Για την ονομασία της Σύλλης καθώς και την καταγωγή των Συλλαίων υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές.
Κατά την εκδοχή του Στ΄ Οικουμενικού Πατριάρχη Κων/πόλεως Κύριλλου προέρχονται από γενιές ακριτών πολεμιστών από την Πελοπόννησο λεγομένων «Τσάκωνες» ή «Τζακώνοι».
Μετά την αναστήλωση
Αυτό επειδή βρίσκουμε  εγκατεστημένες οικογένειες και στο παράλιο Σύλλαιον της Παμφυλίας. Πιστεύεται δε ότι μετά την επικράτηση του Σελτζούκου Αλαεδίν Α΄ στην Παμφυλία οι ηττημένοι αυτοί πληθυσμοί πήραν τον δρόμο της αναγκαστικής μετανάστευσης όπου ο σουλτάνος του Ικονίου τους έστελνε. Οι οικογένειες  που εγκατασταθήκαν γύρω από τον ναό του Αρχαγγέλου, κράτησαν την ονομασία της παλαιάς τους πατρίδας και για την νέα, η οποία με τον καιρό μετετράπη εις Σύλλη, Σίλλη, Σίλλια ή Σίλλε.